Written by LetsBuild
Last updated oktober 18, 2023
“De pandemie heeft een ongekende invloed op onze bebouwde omgeving, niet alleen hier in het Verenigd Koninkrijk, maar ook elders in de wereld. Toch denk ik dat er ook positieve kanten aan zijn. We moeten wel streven naar meer innovatie en veel snellere oplossingen.”
Deze woorden van David Philp, Global BIM/IM Consultancy Director bij Aecom en hoofd van B.I.M. bij de Britse BIM Task Force, tijdens het recente webinar Virtual Town Hall dat LetsBuild organiseerde, beschrijven perfect de huidige situatie in de bouwsector.
Net als elke andere sector in de wereld heeft ook de bouw te lijden onder de ongekende gevolgen van de coronacrisis.
Maar met de juiste mentaliteit en strategie heeft de sector een grote kans om zoiets negatiefs om te vormen tot een katalysator voor verandering. Dat is van groot belang, omdat de bouw een grote bijdrage aan het bbp van elk land levert en een cruciale rol in onze samenlevingen speelt.
De ondersteunende initiatieven in de strijd tegen het coronavirus van veel vernieuwers in de bouwsector zijn erg inspirerend. Sommigen doneren maskers (soms heel hun voorraad), anderen bieden gratis lokalen aan zodat medische teams in de buurt van de ziekenhuizen kunnen uitrusten en doen zelfs hun best om nieuwe ziekenhuisvoorzieningen nog voor de deadline af te krijgen.
Bovendien mogen we niet over het hoofd zien dat gebouwen een cruciaal aspect van ons dagelijkse leven zijn, of het nu gaat om woningen, scholen of ziekenhuizen.
Als we dat allemaal bedenken, wordt al snel duidelijk dat de bouw het zich niet kan veroorloven om deze crisis zomaar voorbij te laten gaan. Het is tijd dat de sector een digitale versnelling hoger schakelt om in de toekomst gelijke tred te houden met crisissituaties, zoals we die nu meemaken. Met andere woorden: de volgende grote opdracht voor de bouw is binnen de bedrijfscultuur net die factoren vinden die een nieuwe manier van werken en communiceren zullen doen ontstaan. Want normaal is niet langer een gewenste toestand in de sector.
“De bedrijven die meer innoveren en investeren zullen veel te winnen hebben. En ik denk dat ze dat ook zullen doen. Ik denk dat de crisis de transformatie en de overgang zal versnellen. En ik denk dat overheden overal ter wereld klaar zijn om dingen te veranderen”, zei dr. Jan Mischke, partner bij McKinsey Global Institute, tijdens het Virtual Town Hall over hoe de uitbraak van het coronavirus naar verwachting de toekomst van de bouwsector zal vormgeven.
Jan Mischke werkte mee aan een zeer boeiend artikel dat onlangs gepubliceerd werd door McKinsey & Company. Hierin bekijken de auteurs manieren waarop de bouwsector sterker uit de coronacrisis kan komen.
Vandaag nemen we dit verslag onder de loep en proberen we de belangrijkste trends achter de broodnodige verschuiving in de bouw bloot te leggen. Ook gaan we dieper in op de factoren die de sector naar een nieuwe, door gegevens bepaalde realiteit zullen duwen.
Sommige bedrijven zullen beter met de crisis omgaan dan andere
In de eerste plaats is het nu al duidelijk dat er leiders en achterblijvers in de sector zullen zijn door hun reactie op de coronacrisis. Deze trend zagen we ook nog niet zo lang geleden, tijdens de wereldwijde financiële crisis.
“Zoals altijd is een terugval in de bouw zowel een uitdaging als een kans. En ik denk dat we het op die manier moeten bekijken, in termen van de keuzes die de bedrijven moeten maken”, verklaarde Mark Farmer toen onlangs tijdens het webinar Virtual Town Hall naar zijn mening werd gevraagd.
En hij voegde eraan toe:
“Helaas ben ik er vrij zeker van dat heel wat gedragingen en reacties weer de kop zullen opsteken. Een aantal ondernemers zal gewoon weer proberen te overleven en dat kun je ze niet kwalijk nemen. Want uiteindelijk willen ze alleen maar hun bedrijf draaiende houden. Maar dat is een aanpak op korte termijn. Het betekent dat je elke potentiële investering in innovatie en misschien zelfs in technologie opschort. Dat zijn net de dingen die mogelijk deel uitmaken van de oplossing voor de toekomst.”
In veel gevallen zullen bouwbedrijven dus een moeilijke keuze moeten maken tussen investeren in overleven op korte termijn of in ontwikkeling op lange termijn. Ook McKinsey & Company is deze mening toegedaan en dat is te zien in het onderstaande schema:
Hoe ziet de bouwsector eruit tijdens de coronacrisis en wat met erna?
De coronapandemie heeft mensen geconfronteerd met een nieuwe realiteit, in hun persoonlijke én professionele leven. Natuurlijk vormt de bouwsector daarop geen uitzondering. Geleidelijk aan ontstaat een nieuwe realiteit van de manier waarop de belanghebbenden in de sector gaan bouwen en, nog belangrijker, van hoe ze met elkaar gaan samenwerken en cruciale einformatie zullen delen.
McKinsey & Company maakte een diepgaande analyse van enkele belangrijke trends die zich aankondigen of al zichtbaar zijn in de sector. Er zijn zowel korte- als langetermijnveranderingen die bouwbedrijven in het oog moeten houden als de bouwwerven straks weer opengaan en de werkzaamheden op het terrein weer in een stroomversnelling komen.
Op korte termijn
In een notendop zijn dit de trends op korte termijn die naar verwachting hun stempel zullen drukken op de bouwsector:
Meer interesse voor digitale initiatieven
Steeds meer bouwbedrijven herbekijken hun systemen en processen en proberen nog sneller te digitaliseren. Een van de belangrijkste drijfveren achter deze uitgesproken digitale verschuiving is de behoefte om werken op afstand efficiënt en eenvoudig te kunnen ondersteunen. Deze manier van werken wordt namelijk almaar populairder bij ontwerpers, ingenieurs, projectverantwoordelijken enz. Naar verwachting zullen technologieën zoals BIM, software voor projectbeheer en cashflowapplicaties een steeds belangrijkere rol gaan spelen in de sector.
Een nieuwe aanpak in de toeleveringsketens
De manier waarop de toeleveringsketens voor de toekomst plannen verandert merkbaar. Steeds meer aannemers geven voorrang aan flexibiliteit boven efficiëntie. Zo investeren ze in een veerkrachtige voorraad en slaan ze materialen op die noodzakelijk zijn om hun projecten op schema te houden. Bovendien zijn veel organisaties op zoek naar alternatieve leveranciers om materiaalschaarste in de nabije toekomst te voorkomen.
Op lange termijn
Over de langetermijneffecten heerst nog wat onduidelijkheid. Toch zijn er zeker enkele noemenswaardige trends te bespeuren:
Fusies komen in een stroomversnelling
Steeds meer bouwbedrijven zijn op zoek naar fusiemogelijkheden in een poging om concurrentieel te blijven en de risico’s te beperken. Bijkomende investeringen in de aanwerving van talenten, in technologie en in R&D maken ook deel uit van deze strategische verschuiving.
Focus op verticale integratie
Zoals McKinsey & Company opmerkt, zien steeds meer bouwbedrijven verticale integratie als een manier om de kosten en risico’s efficiënter onder controle te houden. Er wordt verwacht dat binnenkort een aantal nieuwe bedrijfsmodellen hun intrede zullen doen in heel de sector.
Modulair bouwen wordt belangrijker
Projecten in een gecontroleerde omgeving ontwikkelen en voltooien kan voor veel aannemers de uitweg zijn na de coronacrisis. Deze aanpak wint aan belang, omdat hij kan leiden tot een gestandaardiseerde manier van ontwerpen, samenwerken en uiteindelijk bouwen. Werken in een gecontroleerde, fabrieksachtige ruimte maakt het bovendien gemakkelijker om betere veiligheidsmaatregelen en -voorschriften toe te passen.
Grotere vraag naar innovatie
Naarmate bouwwerven weer opengaan, moeten aannemers manieren vinden om hun arbeiders op een veilige afstand van elkaar te laten werken. In zijn verslag merkt McKinsey terecht op dat dit de sector nog meer onder druk kan zetten. De bouw kampt namelijk al langer met een ernstig tekort aan vakbekwame werkkrachten. Er zijn gedurfde investeringen in digitale hulpmiddelen nodig om het bouwproces innovatiever te maken. Niet alleen voor de productiviteit, maar ook om bouwprojecten gaande te houden ondanks de opgelegde beperkingen. De verwachting is dat automatiseringssystemen en een meer gestandaardiseerde bouwaanpak de komende maanden en jaren meer aandacht zullen krijgen.
Duurzaamheid in de schijnwerpers
Tijdens ons recente webinar (Virtual Town Hall) onderstreepte dr. Jan Mischke hoe belangrijk het is om meer op duurzaamheid in te zetten. Voor de overheid én de bouwsector:
“We hebben gezien dat regeringen tot 25% van het bbp investeren om, laten we zeggen, een miljoen levens te redden. Is het dan niet billijk om te geloven dat we 2% van het bbp zullen investeren om het milieu te beschermen en zo vijftig miljoen levens te redden?”
Ambitieuzere doelstellingen voor koolstofreductie, een algemene aanpak om gezonder te leven, en duurzame materialen en ontwerpen die op deze concepten gestoeld zijn, zullen binnenkort niet meer uit de bouwwereld weg te denken zijn.
De sleutelfactoren voor een mooie toekomst
Uit de hierboven beschreven punten blijkt duidelijk dat de bouwsector mag hopen op een betere toekomst als alle spelers ambitieus blijven en plannen maken op lange termijn. De sector kan het zich niet veroorloven om deze crisis zomaar te laten voorbijgaan. En, nog belangrijker, de bouwwereld mag vooral het grotere geheel niet uit het oog verliezen.
Maar wat is er nodig om deze strategische ommezwaai te laten slagen? McKinsey & Company heeft zeven belangrijke factoren in kaart gebracht die geleidelijk kunnen leiden tot een veelbelovende toekomst voor de bouw. In een notendop zijn dit de stappen die alle bouwbedrijven die willen slagen, moeten volgen:
- Digitale middelen nog sneller invoeren;
- Een bedrijfscultuur opbouwen die verandering kan ondersteunen;
- Een effectief toezichtsysteem voor alle projecten op poten zetten;
- Investeren in de veerkracht van de toeleveringsketen;
- Middelen en financiering ter ondersteuning van de nieuwe visie vrijmaken;
- Bouwmogelijkheden buiten de werf verkennen;
- De band met de klant nauwer aanhalen.
Door enkele – of idealiter alle – stappen te volgen, hebben bouwbedrijven een goede kans om sterker uit de coronacrisis te komen. Het spreekt voor zich dat het een lang en moelijk proces is, maar met de juiste strategie, bedrijfscultuur en investeringen is een betere toekomst voor de bouw mogelijk.
De transformatie is al begonnen
Al voor de uitbraak van het coronavirus was het overduidelijk dat de bouwsector ingrijpend moest veranderen. De lage productiviteit, een sterke ‘vingerwijscultuur’, een gebrek aan digitalisatie en lage marges waren een nijpende realiteit voor de belanghebbenden in de sector.
Met andere woorden, het nieuwe normaal bedenken was al de sleutel tot de toekomst in de bouw. Enkele van de meest ambitieuze en innovatieve spelers hebben deze trend snel begrepen en hun manier van werken aangepast.
Maar één ding is zeker. Enkele bedrijven zullen in deze zware opdracht slagen, terwijl andere uiteindelijk zullen falen. Niemand kan de toekomst voorspellen of weet hoe de zaken er na de coronacrisis zullen voorstaan. De bouwsector bevindt zich op onbetreden terrein en niemand heeft alle antwoorden.
Toch kunnen de spelers in de bouw samenwerken aan een betere toekomst en een sector waar geen ruimte is voor ‘business as usual’ door hun kennis en vaardigheden te bundelen.
In een poging om de visionairs van de bouwsector bij elkaar te brengen, nodigen wij u uit om deel te nemen aan ons webinar Virtual Town Hall, dat plaatsvindt op donderdag 28 mei om 12 uur.
We hebben een indrukwekkend panel deskundigen bijeengebracht om een beeld te schetsen van de huidige situatie in de sector en wat er de komende maanden zal gebeuren: waarom sommige bedrijven met succes de ingrijpende veranderingen doorstaan en waarom andere falen.
